چکیده پایان نامه
چکیده
این تحقیق به مواضع علما در برخورد با حاکمان جور در طول تاریخ پرداخته مفاهیم اساسی و پیشینه موضوع را بیان نموده و تقیه، ضرورت، مصلحت را به عنوان عوامل اثر گذار و تعیین کننده در برخورد فقها با حاکم جور شناسایی و بیان نموده است. و با عنایت به اینکه حاکمیت و ایجاد نظم امری ضروری در جوامع انسانی بوده و جزو کلید واژه بحث می باشد. ضمن تشریح و دسته بندی حاکمان، حاکمیت مطلق را ازآن خدا دانسته و با سلسله مراتب به انبیاء و ائمه اطهار علیهم السلام و در عصر غیبت جزو تکالیف فقها شمرده و بدون استثناء تمامی حکام را جور و باطل می داند. و علمای عادل و پرهیزکار را جانشینان ائمه اطهار علیهم السلام معرفی کرده و پژوهش اثبات کرده که فقها در تصمیم و اتخاذ مواضع با حاکمان از سیره نبوی و علوی پیروی می کرد و آراء و اجتهادشان را بر اساس مستندات آیات قرآنی و احادیث و روایت ائمه اطهار علیهم السلام بیان می کنند و برابر این نوشتار در طول تاریخ در عصر آل بویه و عصر مغول و عصر صفوی و همچنین انقلاب اسلامی اظهار نظر فقها در مواجهه با حکام جور بیشتر به چشم می خورد و با توجه به جمیع جهات و مقتضیات زمانی و مکانی و اجتهاد شخصی سه روش کلی سیاست تعامل و همکاری، سکوت و انزوا و برخورد و مبارزه را در مواجهه با حاکمان جور دسته بندی کرده است. و معمولاً هر سه روش برای رضایت خداوند و به نفع اسلام و مسلمین بوده است.
کلید واژه:تقیه،ضرورت،مصلحت، حاکمیت.